Als we de energiebron hout op de juiste manier beheren en gebruiken, kan de oeroude energiebron hout weer worden omarmd. De energiebron hout lijkt het de laatste tijd erg moeilijk te hebben. De argumenten waren vroeger zo eenvoudig – hout en zijn oorsprong de boom zijn groene, duurzame producten, toch? Misschien. De discussies rond houtrookoverlast en emissies maken dit debat opeens veel ingewikkelder en dreigen onze natuurlijke voorkeur voor hout te ondermijnen.

Neem het nieuws dat 47 Britse steden de WHO-normen voor luchtverontreiniging overschrijden. Dit heeft de luchtkwaliteit op de politieke agenda gekatapulteerd en heeft een in januari gepubliceerde “Government Clean Air Strategy” gestimuleerd, waarbij de energiebron hout wordt genoemd als een van de belangrijkste oorzaken van fijnstofverontreiniging. Of de suggesties van Sadiq Khan dat houtkachels volledig moeten worden verboden, wat voor opschudding zorgt bij mensen met een nieuw geïnstalleerde installatie.

Luchtvervuiling

Is de energiebron hout echt de vijand? Het is genoeg om een ​​schuldig geweten te veroorzaken als je deze winter een nieuw houtblok op het vuur gooit of, erger nog, om je kachel niet te gebruiken en de centrale verwarming aan te zetten. Ik suggereer niet dat luchtverontreiniging niet belangrijk is – het is het grootste milieurisico van het Verenigd Koninkrijk voor de gezondheid van de mens – en ik zeg ook niet dat het verbranden van vaste brandstoffen geen deel van het probleem is, maar ik denk dat het tijd is dat we opnieuw hout als energiebron gaan omarmen.

Goed voor het klimaat en het milieu

Een deel van het probleem met de recente rapporten is dat ze alle binnenlandse vaste brandstoffen en alle soorten apparaten samenvoegen en laten zien hoe ze ongeveer 38 procent van de uitstoot veroorzaken – zelfs hoger dan industrie en transport. Maar tussen alle krantenkoppen in, denk ik dat we twee eenvoudige berichten uit het oog zijn verloren: ten eerste dat alle hout niet hetzelfde is en ten tweede dat de manier waarop je het verbrandt, het verschil kan maken. Zozeer zelfs dat ik geloof dat als we het juiste hout op de juiste manier verbranden, we zowel onze ecologische voetafdruk als onze luchtkwaliteit kunnen verbeteren.

In tegenstelling tot vaste fossiele brandstoffen, moet de energiebron hout beschouwd worden als een koolstofneutrale bron; de C02 die vrijkomt bij het branden zijn gelijk aan de door de hoeveelheid CO2 die door de boom wordt geabsorbeerd wanneer deze groeit. Wel moet ook gekeken worden naar CO2 uitstoot in de verwerking en het transport van het hout.

Hernieuwbare bronnen

De energiebron hout is van nature hernieuwbaar en  moet dat ook zijn, maar als er geen cyclus is van boomaanplant of natuurlijke regeneratie, of als bossen niet duurzaam worden verdund, is dat eenvoudigweg niet het geval. Goed beheerde bossen zorgen ervoor dat gezonde bomen lang blijven leven, met de CO2 opgesloten in de volwassen bomen, de grond en de vegetatie. Er wordt steeds C02 opgenomen door de jonge groeiende bomen. Dit betekent dat de boscyclus niet alleen duurzaam en koolstofneutraal is, maar kan resulteren in een netto koolstofvoordeel.

Wat gebeurt er nu bij de verbranding?

De rapporten hebben aangetoond dat het verbranden van groen of ‘nat’ hout twee keer zo veel fijnstof kan uitstoten als doorgewinterd of ‘droog’ hout. Drogen in een oven of hout enkele jaren opslaan om het luchtdroog te maken, vermindert het vochtgehalte tot minder dan 20 procent, wat betekent dat hout efficiënter zal branden en kan worden geclassificeerd als ‘klaar om te branden’.

Hout moet ook in een goed overdekte, goed geventileerde houtopslag worden bewaard om ervoor te zorgen dat het geen vocht weer opneemt.

En dan zijn er de houtgestookte apparaten zelf. Open haarden kunnen bijna tien keer zoveel vervuiling uitstoten als het nieuwste assortiment ‘eco-design ready’ houtkachels, zo genoemd omdat ze al voldoen aan de strenge luchtkwaliteitsvoorschriften die in 2022 (in Nederland misschien al in 2020) van kracht worden. Het vervangen van alle oude open haarden en toestellen door deze moderne toestellen en het verhogen van de efficiëntie kan nieuwe, schone technologie en de groei van verantwoorde houtstook stimuleren.

Lokale gemeenschappen

Deze discussie speelt in het National Forest, waar we de verenigde houtstokers ondersteunen. Vrijwilligers beheren bossen in het herfst- en winterseizoen en verbeteren tegelijkertijd hun eigen gezondheid en welzijn, vergroten hun vaardigheden en hebben plezier. Aan het einde van de sessies nemen ze boomstammen mee naar huis om te drogen en te verbranden.

Het is nu zover dat ze zelfs afbeeldingen van houtkachels delen op Facebook. Dit is ongeveer zo lokaal als je kunt krijgen en benadrukt de vele voordelen van hout en goed beheerde bossen vlakbij. Tel hier nog maar bij op de mogelijkheid voor mensen om van bossen te genieten, verbeterde habitats voor dieren in het wild of beheer van waterstromen.

Dit is een succesverhaal, hoe je er ook naar kijkt, en zeker het soort dingen die we zouden moeten promoten. Dus kom op, laten we weer verliefd worden op houtvuur. Een eenvoudige verschuiving van fossiele brandstoffen naar de energiebron hout en van open vuur naar gesloten toestellen betekent dat we ook een enorme verbetering van de luchtkwaliteit kunnen realiseren.

De auteur

John Everitt is chief executive van de National Forest Company, die verantwoordelijk is voor de coördinatie van de realisatie en het beheer van de 200 vierkante mijl lange National Forest in delen van Derbyshire, Leicestershire en Staffordshire in het Verenigd Koninkrijk.